Dziś Światowy Dzień Filozofii. Poprzez celebrowanie tego święta w każdy trzeci czwartek listopada UNESCO podkreśla niezaprzeczalną wartość filozofii w rozwoju myśli, dla każdej kultury i każdego człowieka. Filozofia jest inspirującą dyscypliną, która może zmieniać społeczeństwa.
Tegoroczny dzień filozofii ma na celu podkreślenie znaczenia filozofii w różnych kontekstach regionalnych, aby uzyskać bardziej lokalny wkład w globalne debaty na temat współczesnych wyzwań. Celem tego podejścia jest wspieranie regionalnej dynamiki stymulującej powszechną współpracę w celu rozwiązania głównych problemów, takich jak migracja, radykalizacja, zmiany środowiskowe lub sztuczna inteligencja.
Potrzeba filozofii
Przed wiekami filozofia powstała jako alternatywa dla religijnego tłumaczenia świata. Zrodziła się z potrzeby zrozumienia otaczającego nas świata. Stała się prekursorką naukowego podejścia do wyjaśniania zjawisk natury. Jej podstawowym pytaniem, które do dziś stanowi najważniejsze pytanie badawcze, jest pytanie „dlaczego?”. Dlaczego raczej coś jest, niż go nie ma?
To pytanie – właściwe dla każdego człowieka, stawiane już przez dzieci – jest motorem do rozwiązywania zagadek świata, w którym żyjemy. Można powiedzieć, że w głębi ducha każdy ma naturę filozofa, ponieważ poszukuje odpowiedzi.
Z biegiem czasu nauka się wyspecjalizowała. Powstawały nowe dyscypliny naukowe. Może się wydawać, że filozofia straciła na znaczeniu. Nie jest to jednak prawda. Nauka opiera się bowiem na zasadach wypracowanych na gruncie filozofii (pojęcie metody naukowej, falsyfikacja teorii, dowodzenie, prawa logiki itp.).
Od filozofii nie da się uciec. Choć czasem wydaje się być oderwana od życia codziennego, jest jego nieodłączną częścią. Podstawowe pytania i zainteresowania filozofii są stale obecne we współczesnych dyscyplinach naukowych. Pytania o naturę bytu, otaczającego nas świata; pytania dotyczące natury człowieka i jego miejsca w przyrodzie; dociekania dotyczące poznania i jego granic; pytania o to, jak żyć, o dobro i zło, o istnienie wolności; pytania o istotę piękna i sztuki; rozważania na temat genezy i celu świata – wszystkie one są przedmiotem nauk szczegółowych, które jako takie wyspecjalizowały się dopiero w czasach nowożytnych.
Wbrew pozorom współcześnie filozofia jest jeszcze bardziej potrzebna. W natłoku docierających do nas informacji, w dobie techniki i technologii; w czasach królowania różnego rodzaju prawd, półprawd, quasi-prawd; kiedy wydaje się, że czarne jest białe, zaś białe – czarne, a relatywizm jest na porządku dziennym warsztat krytycznego myślenia jest wręcz niezbędny, aby odróżnić prawdę od fałszu, rozpoznać różnego rodzaju nonsensy i bełkoty semantyczne. Kształtowanie kultury logicznej jest konieczne, aby – operując odpowiednio wyćwiczonymi narzędziami rozumu –dostrzegać pułapki i błędy komunikacyjne, aby samemu poprawnie formułować argumenty, tezy, wypowiedzi.