Od pierwszego wpisu zawierającego przykłady często popełnianych błędów językowych minęło sporo czasu. Jednak nie zapomniałam o tym, że część pierwsza domaga się drugiej.
Oto kolejna porcja błędów językowych i podpowiedzi, jak zapamiętać poprawną pisownię.
Każdego dnia porównujemy kogoś, coś do kogoś, czegoś (albo z kimś, z czymś).
Jest pewna niekonsekwencja w słownikach poprawnej polszczyzny, ponieważ porównać możemy do i z, ale za poprawną formę uważa się tylko wyrażenie:
w porównaniu z kimś lub czymś.
Na przykład:
Miała świetne wyniki w porównaniu z resztą grupy.
Błędna forma:
w porównaniu do (kogoś, czegoś).
Ten gorszy wariant używany dość często, sytuacja może się więc zmienić. Na razie lepiej jednak pamiętać wzorcowy zwrot.
Słowo umieć bywa różnie odmieniane, niekoniecznie dobrze.
Zatem poniżej zestawienie form poprawnych i błędnych.
Jak odmieniać? Oto poprawne formy:
ja umiem
ty umiesz
on umie
my umiemy
wy umiecie
oni umieją.
Tego się wystrzegaj:
ja umię
ty umisz
on umi
my umimy
oni umią.
Parę słów o kupowaniu, bo tu możliwych błędów jest mnóstwo.
Poprawnie powiemy: kupować.
Nie: kupywać.
Ale powiemy też: odkupywać, wykupywać, zakupywać.
Pamiętaj także, że: odkupuję, wykupuję, zakupuję.
Nie: odkupywuję, odkupywam, wykupywuję, wykupywam, zakupywuję, zakupywam.
Jesienią wyciągamy z szaf ciepłe swetry. Robi się chłodniej, więc nie chcemy marznąć.
Pamiętaj, że wkładasz sweter,
a nie: swetr.
Poza tym językoznawcy podkreślają, że swetry, bluzki, sukienki czy koszule wkładamy,
a nie: zakładamy.
Albo: ubieram się w sweter.
Nie: ubieram sweter.
To klasyka gatunku.
Tu nie trzeba nic dodawać, po prostu należy zapamiętać poprawną formę: wziąć (jak zgiąć).
Mówimy, że ktoś idzie po linii najmniejszego oporu, gdy wybiera najłatwiejszy sposób postępowania, idzie na łatwiznę.
Czasem można spotkać się z przekręconą frazą: iść po najmniejszej linii oporu, która jest błędna.
I właściwie nielogiczna, ponieważ nie chodzi o najmniejszą linię. Nawet trudno jest to sobie wyobrazić, bo przecież w ujęciu matematycznym linia prosta nie ma zakończeń. Chodzi o najmniejszy opór, czyli o sposób, który będzie wymagał najmniejszego wysiłku.
Odwołując się do matematyki i logiki, szybko możemy dojść do tego, jaka powinna być poprawna forma. To nie jest kwestia jedynie językowa – w tym przypadku wyrażenie językowe bierze się z podstawowej wiedzy logiczno-matematycznej.
Gdy chcesz dać prezent ukochanej osobie, dobrym pomysłem są perfumy.
Pamiętaj, że tylko ta forma jest prawidłowa: te perfumy.
Nie: ta perfuma, ten perfum.
Oczywiście nie musisz kupować perfum.
Nie: perfumów.
To tylko propozycja. 😉
Odmiana słowa cudzysłów powraca jak bumerang. Jest to jeden z najczęściej przekręcanych wyrazów. Chyba nie ma osoby, która choć raz nie odmieniła błędnie tego słowa.
Zatem przypomnienie:
M. cudzysłów
D. cudzysłowu
C. cudzysłowowi
B. cudzysłów
N. cudzysłowem
Ms. cudzysłowie
W. cudzysłowie
Mówimy zatem w cudzysłowie.
Błędna forma to w cudzysłowiu.
Tego się wystrzegamy.
Tych błędów chyba większość z nas powinna się już wystrzegać za sprawą różnego rodzaju kampanii i reklam.
Poprawnie powiemy:
włączać (w wymowie: włonczać, a nie: włanczać)
włączam
włączasz itd.
Nie:
włanczać
włanczam itp.
Wskazówka:
Powiesz i napiszesz: Włącz światło, a nie Włancz światło.
W trybie rozkazującym od razu słychać literę ą.
I ostatni błąd językowy tego wpisu.
Powiemy: nienawidzić, znienawidzić.
W razie wątpliwości można przywołać formę czasu przeszłego: (z)nienawidził (jak: prowadzić – prowadził).
Błędna forma to: nienawidzieć.
Zapewne bierze się z podobieństwa do: widzieć, przewidzieć.
Ciąg dalszy nastąpi…
