Wydaje się, że normy dotyczące poprawnego zapisu dat są jasne i precyzyjne. A jednak wciąż popełniamy błędy w tej materii.
Pojawiają się one szczególnie często w różnego rodzaju zestawieniach, raportach lub dokumentach koncentrujących się na wartościach liczbowych. Jednak również w zapisach słownych lub słowno-cyfrowych nagminnie popełniany jest błąd nieodmieniania nazwy miesięcy, np. 14 luty.
W tym wpisie wprowadzimy kosmos w zagadnienie dotyczące zapisu dat.
Daty można zapisać na cztery sposoby.
Korzystamy z niego zdecydowanie rzadziej niż z innych form z uwagi na długość zapisu. Zalecany jest on głównie w publikacjach beletrystycznych, gdzie cyfry nie są mile widziane.
Pamiętaj!
Odmieniaj nazwę miesiąca zapisanego słownie, np.
7 marca (dopełniacz).
Nie: 7 marzec.
Nie stawiaj kropki po liczbie określającej dzień.
Nie: 7. marca 2020 r.
Pamiętaj!
Składników daty nie oddzielaj dywizem ani ukośnikiem.
Nie: 1/12/2019.
Jeśli nie przygotowujesz bardzo sformalizowanego dokumentu pełnego cyfr, pomijaj zero na początku daty.
Nie: 01.11.2007 r.
Z kolei przed miesiącami oznaczanymi jedną cyfrą wpisz zero.
Nie: 1.2.2020 r.
Skrót r. zawsze oddzielaj spacją od roku.
Nie: 2020r.
Pamiętaj!
Elementów daty nie oddzielaj kropkami, dywizem ani ukośnikiem.
Nie: 17.IV.1993.
Zastosowanie liczb rzymskich pozwala pominąć dzień, np.
W II 2020 r. pracujemy o jeden dzień dłużej niż rok wcześniej.
Nie: w 02.2020 r.
Aby podać zakres czasowy jakiegoś wydarzenia, możesz zastosować zapis:
W cyfrowo-słownym zapisie okresu czasu możesz użyć myślnika (półpauzy, rzadziej pauzy) bez spacji lub ze spacjami po obu stronach, np.
w okresie 16 grudnia–31 stycznia 2020 roku, w okresie 16 grudnia 2019 – 31 stycznia 2020 roku.
Podając okres, który obejmuje dwa następujące po sobie lata lub wieki, możesz użyć kreski ukośnej, np. 2019/2020.
Ja piszę 19-06-2022 ale częściej 2022-06-19. Uważam to za przejrzyste.
Podane zapisy są przejrzyste. Opisałam pisownię wzorcową, sugerowaną przez językoznawców. To nie znaczy, że inne zapisy nie są jasne i czytelne.
W Wielkim słowniku ortograficznym PWN (wyd. 2019) na s. 123 przeczytamy:
Zwykle zapisy z użyciem dywizów spotykamy właśnie w specjalistycznych tekstach, np. prawnych, w statystykach.
A jak poprawnie zapisać datę, ale bez podawania roku? Czy dodać kropkę po cyfrowym oznaczeniu miesiąca?
przykład: 11.05. czy 11.05
Jeśli data zawiera tylko dzień i miesiąc, to poprawna będzie opcja II z przykładu: 11.05 (bez kropki na końcu, chyba że data znajduje się na końcu zdania i trzeba wstawić kropkę kończącą zdanie). Kropka potrzebna jest do rozdzielenia poszczególnych składników daty.
Z reguły w zapisie liczbowym wstawia się wszystkie składniki daty, czyli dzień, miesiąc i rok. Zapis skrócony (dzień i miesiąc) jest dopuszczalny, jeśli data roczna została już podana wcześniej (lub jest ona oczywista).
Dzień dobry, bardzo fajny artykuł 🙂
A jak zapisujemy zakres pełnych dat? Np. w poniższym przykładzie po 9 powinna się znaleźć kropka?
20.09-3.10.2022 r.
Dziękuję, cieszę się, że tekst jest przydatny. 🙂
W przykładzie zakres podała Pani poprawnie: 20.09-3.10.2022 r. (oczywiście przy założeniu, że okres ten ma miejsce w tym samym roku: 2022). Po miesiącu wyrażonym cyframi 09 nie stawiamy już kropki, zamiast niej jest dywiz, półpauza lub kreska liczbowa bez spacji z obu stron. Sama zazwyczaj używam półpauzy, ponieważ jest to dłuższa kreska niż dywiz (łącznik) i lepiej się prezentuje.
Dzień dobry, podpinam się pod opinie, że to bardzo fajny artykuł 🙂
A jak zapisujemy taki zakres dat? Czy np. 2-15.10.2022 r. to poprawny zapis?
Dziękuję za dobre słowo. Cieszę się, że artykuł jest pomocny.
Jeśli chodzi o podany w przykładzie zakres, to jest zapisany poprawnie. Gdy podajemy zakres za pomocą cyfr, to najczęściej używa się dywizu (-), czyli krótkiej kreski, oraz półpauzy (–), dłuższej kreski. Sama wolę półpauzę, bo jest wyraźniejsza.
Czy można posługiwać się taką datacją np. 12 X 2022 AD ?
Dziękuję za to pytanie, jest naprawdę ciekawe.
(Bardzo) teoretycznie można by użyć „AD/A.D.” w pełnym zapisie daty, ale wtedy w innej kolejności: 12 X AD 2022, ponieważ „AD” oznacza ‘w roku Pańskim / roku Pańskiego’, zatem rok musi stać po tym zwrocie. Inna sprawa, że zapis 12 X AD 2022 wygląda jednak trochę dziwnie, ponieważ przyjęło się, że daty z użyciem liczb rzymskich przyjmują postać: 12 X 2022. I nie wstawiałbym nic pomiędzy miesiąc, zapisany jako X, a rok 2022.
Do tej pory z łacińskim anno Domini spotykałam się albo w odniesieniu do samego tylko roku, np. AD 2022, albo w odniesieniu do niepełnej daty wyrażonej częściowo słownie: w październiku AD 2022 , albo w przypadku odwołania się do konkretnego wydarzenia, np. Wigilia AD 2022.
Pewnym kompromisem mógłby być zapis: 12 października AD 2022, bo zawiera on elementy słowne, więc nie jest to już tak rażące jak 12 X AD 2022.
Pani Karolino ciekawy artykuł 🙂
Szukam odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie: jak zapisywać sam rok?
W niektórych publikacjach/książkach spotykam się z tym, że słowo „rok” znajduje się za cyfrą, np.:
„Od 2005 roku jestem…”
Natomiast, w poprzedniej pracy wymagano ode mnie, żebym słowo „rok” podawał przed cyfrą, np.:
„Od roku 2005 jestem…”
Niestety, wtedy nie interesowałem się tym zapisem i przystałem na wymagania pracodawcy. Teraz gdy szukam informacji na ten temat nic nie mogę znaleźć 🙁 Jak w końcu jest poprawnie? I z czego to wynika?
Pozdrawiam serdecznie 🙂
Dziękuję za komentarz i cieszę się, że artykuł się Panu podoba. 🙂
Jeśli chodzi o zapisy uwzględniające sam rok ujęty cyfrowo, to oba podane przez Pana przykłady są poprawne. Można napisać: w/od roku 2005…, a także: w/od 2005… roku.
Pierwsza z form jest zdecydowanie rzadsza, spotykam się z nią głównie w publikacjach naukowych. Jak zauważył M. Bańko, ta wersja wydaje się bardziej oficjalna.
W dłuższych tekstach, w których często odwołujemy się do określonego roku czy lat, zaleca się, aby stosować jeden zapis. Chodzi tu o zachowanie pewnej konsekwencji i porządku. Być może Pana były pracodawca uznawał tego typu zapis za pewien schemat/szablon przyjęty w firmie (w imię ujednolicenia dokumentów firmowych) i miał do tego prawo.
Z kolei zapisy z użyciem skrótu r. mają zwykle formę: w 2005 r. I tu raczej trzymamy się tej kolejności, że skrót stoi za rokiem wyrażonym cyfrą (choć nie będzie błędem, gdy napiszemy w r. 2005, ale jest to bardzo rzadka praktyka i nie nadużywałabym tego typu form).
Ważne jest, aby w ramach jednego tekstu zachować konsekwencję w zapisie pełnych dat,
tzn. wstawiać po dacie albo słowo roku, albo skrót r.
A z czego ta różnorodność wynika? To już pytanie do językoznawców i podejrzewam, że odpowiedź dotyczyłaby poniekąd tego, jak kształtowała się polszczyzna. W skrócie wygląda to mniej więcej tak, że w naszym języku są pewne reguły czy zalecenia dotyczące szyku wyrazów z zdaniu, ale ten szyk nie jest niezmienny. Wbrew pozorom mamy dość spore możliwości jego zmiany. Ważna jest wspomniana zasada zachowania konsekwencji w jednym tekście, kiedy już zdecydujemy się na daną formę zapisu dat.
Mam nadzieję, że moje wyjaśnienie jest zadowalające. 🙂
Niekiedy widuję bardzo osobliwy zapis dat zerżnięty prosto z języka angielskiego: chodzi mi o skracanie miesięcy do 3-ch liter („mar” zamiast marzec, „cze” zamiast czerwiec, „gru” zamiast grudzień, tylko maj jest nieskracalny – pozostaje „maj”). Czy ten zapis podbije polski sposób pisania dat?
Pytanie, gdzie tego typu zapisy Pan widuje.
Jeśli chodzi o zapisy w internecie, to często wynika to z ustawień na stronach, portalach itp. Czasem za formę daty odpowiadają po prostu wbudowane formularze, w których data wstawiana jest automatycznie wg określonego wzorca. Aby to zmienić, zapewne trzeba by zmodyfikować ustawienia lub podpiąć jakieś inne dodatki/wtyczki (nie jestem informatykiem, więc nie będę wchodzić w szczegóły).
Podobnie jest z różnego rodzaju formularzami, które przychodzi nam wypełniać. W instytucjach czy urzędach, które umożliwiają wysłanie dokumentów drogą elektroniczną, dostępne są gotowe druki, których nie da się edytować. I raz zdefiniowany format zapisu dat jest tym obowiązującym (nie zawsze poprawnym, ale to znów wynika z przyjętego modelu).
Czy tego rodzaju zapisy będą wiodące? Trudno powiedzieć. Dobrze by było, gdyby podczas konstruowania różnego rodzaju formularzy zasięgać opinii, czy wszystko jest w nich zrobione poprawnie pod względem językowym. Nie łudzę się jednak, że często się to robi.
W szkołach i publikacjach językowych nadal propaguje się wzorcowe formy zapisu dat, a nie takie jak z Pana przykładu.
Ten zapis widywałem na receptach, zanim wprowadzili elektroniczne. Po prostu mieli „datownik” z miesiącami skróconymi metodą angielską.